Ngồi ở ngoài
hiên có thể ngửi được mùi biển cả. Hoa cúc dại mọc liếm lên thềm. Ngôi nhà của
tụi mình không cần rộng, chỉ cần kê vừa một cái giường và gian bếp. Ở đó có ông
già hơi lãng đãng, đôi khi lấy điện thoại di động khuấy cà phê, hay ngồi nhìn
mây những khi ti vi hết chương trình thế giới động vật. Ở đó có bà già hí húi cọ
nồi, lâu lâu vói tay ra sau tự đấm lưng. Radio mở rọt rẹt chương trình ca cải
lương cuối chiều, miệng bà cằn nhằn tối qua không ngủ được vì ông già ngáy dữ
quá. Đêm nay tôi sẽ thủ cục muối hột, cứ hả họng ra ngáy là tôi thả vô miệng
cho mặn thấy mồ tổ. Mặt ông già tê mê, khoái chí nói bà cằn nhằn cũng có duyên,
y như hồi xưa vậy, thiệt chẳng bõ công tôi bỏ xứ theo bà.
Bức tranh đó
hai mươi năm trước ngoại và bồ cùng tô vẽ, mỗi khi hẹn hò. Viễn tượng đào được
hủ vàng cũng không gây say ngây bằng nằm cạnh nhau thêu dệt một tổ ấm cuối đời.
Ngoại hồi ấy mới bốn mươi, cứ tủm tỉm cười hình dung mùi dầu gió trên bâu áo bồ
những ngày trở lạnh. Bồ nói bao giờ già sẽ về sống với ngoại (lúc ấy cũng già),
ở đâu cũng được, nhà là nơi có người thương. Gần biển thì thích hơn vì khí trời
ở đó tốt cho lá phổi rệu rã của thằng từng nghiện thuốc lá. Ngoại sẽ nấu những
món ăn bồ thích, sáng bắc nước pha trà chiều pha vào chậu cho bồ tắm. Thỉnh thoảng
bồ hé cửa nhà tắm ngoắc tay, bảo ê bà kỳ lưng giùm tôi coi. Vài lúc bồ quên gội
đầu, ngoại sẽ rầy rà đàn ông gì mà hôi rình. Dĩ nhiên đàn bà tuổi đó sẽ cằn nhằn
rỉ rả suốt ngày. Cằn nhằn gió, cằn nhằn gạo lên giá và nhất là cằn nhằn ông bồ
lơ ngơ, vô tâm.
- Ui trời,
giao việc cho người ta nhiều vậy. Ngộp thở. Lúc đó anh sẽ làm gì ?
- Làm gì nữa
?! Anh ho.
Ngoại nhét sổ
tiết kiệm vào ngăn trong túi xách, hơi thắt ngực khi nhớ lại mình đã dùng chân
khóa chặt bồ như thế nào, lúc bồ nói chỉ việc ho thôi là đã cực thân lắm rồi. Cái
ý nghĩ hồi đó mình mạnh thiệt làm ngoại có chút bùi ngùi. Lần gần nhất quắp bồ
ngoại nghe như mấy cái khớp xương mình long ra.
Ngó nghiêng
lại hành lý lần nữa, ngoại nghĩ chắc là không bỏ sót gì. Dầu gió, thuốc huyết
áp, áo ấm, mấy cuốn sách… vẫn còn nguyên trong giỏ xách từ chuyến đi bụi không
thành lần trước. Hôm đó ngoại ra khỏi nhà từ mờ sáng, xe chạy ba chục cây số mới
sực nhớ bỏ quên giấy tờ tùy thân, ngoại quay lại lấy thì chồng con Hai đã dậy
ra tưới cây. Thằng rễ nói vói qua rào, vợ con đau bụng từ khuya giờ, chút má nấu
cháo cho nó ăn với. Con đi đám tang ông già thằng bạn dưới quê, chiều má chạy lại
nhà trẻ đón bé Chút Chít luôn nghen. Ngoại mở cửa vào vo nắm gạo bắc nồi cháo
lên bếp, lúc đem cất túi xách vào ngăn tủ, thấy hơi tan nát. Nhắn cho bồ hay, bồ
nói tôi cũng đang không biết nói sao với em. Tụi nhỏ biết ba nó sắp đi chơi,
nên cũng giấu biệt chòm răng giả rồi, sao dám đi ra đường đây. Giọng nói của bồ,
không biết có phải vì mất mấy cái răng giả hay không, có chút mếu máo. Ngoại
nói, thôi, lần sau, em hứa.
- Nghi lắm !
Bồ nói, nhấn trọng âm “lắm” cho ra vẻ hài hước, sao nghe như một tiếng thở dài.
Chính ngoại
cũng hồ nghi lời hẹn của mình, bởi cái tính chất bất định của nó. Lần sau là
bao lâu ? Những chuyến đi không thành dạy ngoại chẳng nên cược vào nhiều hy vọng.
Có lần ngoại gọi cho bồ bảo chậm lắm là chiều mai em sẽ nấu cơm cho anh. Chiều
mai tụi mình sẽ thuê một căn nhà ở Đậu Phố, bắt đầu sống như một gia đình mới
ra riêng. Bồ nói em sắm chén bát ít thôi, vài tháng là chúng ta trả nhà đi lang
thang chỗ khác. Bữa đó ngoại chưa đi qua khỏi cây cầu ranh giới giữa Sầu Đâu và
tỉnh bạn thì phải quay về. Gái Út gọi điện thoại hớt hãi nói má ơi thằng Bi bị
đứt tay.
Ngoại hít thở một hơi dài nói vậy con băng bó cho nó đi, má đi xóm rồi.
Nó kêu trời, hỏi bông băng để ở đâu. Ngoại lại nuốt nước bọt, cố nhớ coi chỗ
mình cất thuốc nhưng không sao nhớ được bởi đầu dây bên kia là tiếng thằng nhỏ
Bi kêu gào thảm thiết, gọi ngoại ơi ngoại à, đau quá.
Xe đò dừng ở
bên đường trả khách. Bà ngoại về tới nhà thì thằng Bi cũng nín khóc, ngón trỏ
quấn chặt vào vạt áo, tay kia cầm que kem mút ngon lành. Út thấy hành lý ngoại
phồng lên, kêu chói lói má tính đi đâu vậy, lỡ con trực đêm thì thằng Bi ngủ với
ai ?
Con em méc
con chị, ba đứa con gái phát hiện ra âm mưu bỏ nhà đi bụi của bà già. Tụi nó
thay nhau canh giữ bà mẹ bằng cách dúi cho bà mấy đứa trẻ, nhờ bà đan áo len
cho mùa đông tới. Tấm muốn đi chơi hội
thì phải xong việc đã, cũng may tụi nhỏ không đến nỗi trộn lẫn đậu xanh và đậu
đỏ để bắt mình nhặt ra đậu… xanh, ngoại nói với bồ, cố cười giòn trong điện
thoại, mà cay mắt.
Mấy đứa con
gái siêng nịnh nọt hơn, thường xoa bóp vai ngoại mơn trớn, “không có má tụi con
không biết sống sao”. Gái Lớn biết ngoại có mối tình ở đâu đó rất xa, vài tháng
lại hẹn hò một lần, và những chiều nắng đẹp ngoại hay đờ đẫn. Con nhỏ giả bộ
như không biết. Giống như Gái Giữa vẫn nhớ má đã từng nói muốn dành những năm
tháng cuối đời để sống cho mình, nhưng nó lơ luôn khi nghĩ tới sau mỗi chuyến
công tác dài ngày nhà cửa sẽ mọc lông. Có ngoại thì đi bao lâu nhà nó vẫn ngăn
nắp như mới, chiếu gối được giặt thơm tho. Và mỗi lần ngoại đi sưu tầm thêm túi
xách du lịch vô ngăn tủ đã lủ khủ túi xách, hay bỗng lặng người nghe tiếng máy
bay qua, Gái Út biết mộng giang hồ của bà già đang trỗi dậy. Nó cắt cúc áo đem
qua nói má ơi khâu lại giùm con, cuối tháng này con đi tập huấn tới cuối tháng
sau, má nấu cơm cho cha con cu Bi ăn với.
Ngoại lại có
bộ sưu tập mới : bản đồ. Mỗi năm họ cập nhật một lần, ngoại dò ra mỗi năm xuất
hiện một vài con đường mới, riêng con đường mình thèm cất bước sao cứ khép dần.
Trải bản đồ ra coi trong lúc canh chừng mấy đứa cháu ngoại chạy quanh, ngoại di
ngón tay tìm lại những nơi quen thuộc. Đây đèo Gió, bồ bảo chúng ta sẽ đến đây
mượn một căn nhà sàn của người Nùng, tụi mình làm nương tỉa bắp. Chừng bẻ đợt bắp
đầu tiên mình đốt lửa nướng ăn một bữa no nê, rồi gói gém hành lý ra đi. Mình
trồng nhãn, mít ở những nơi mình đến mà không chờ hái trái. Mình đi sâu vào đồng
bãi ghi lại những câu hát hồi xưa, nếm thử những món ăn quê xứ người. Cũng có
thể mình nhận chăn thả một bầy dê chừng chục ngoài con, hoặc đi chăn vịt chạy đồng.
Ta bà đây đó, làm lụng cho vui, cho cơ thể vận động thôi, vì sẽ sống bằng tiền
dành dụm từ bây giờ.
- Ừ, nghe mà
thèm quá đi. Biết tới chừng nào, hén ?
- Chờ tụi nhỏ
lớn. Bồ nói, chắc như đinh đóng cột.
Hồi ấy cả
ngoại và bồ đều ngây thơ. Cái khái niệm lớn của những đứa con thật ra không dừng
lại ở tuổi mười tám, hay ở cái ngày tụi nó dựng vợ gã chồng. Con cái mãi mãi
không lớn. Ngoại dạy cho Gái Lớn cách mặc tả cho con nó thì Gái Út chết hụt vì
thất tình. Bồ ở chỗ cách Sầu Đâu một ngàn ba trăm cây số cũng không khá hơn, con
gái yêu nhằm thằng nghiện, con trai du học cần rất nhiều tiền. Gặp nhau vội
vàng được vài ba bữa, lại gối đầu lên đùi mơ ngôi nhà tranh vách đất có ông già
khó tính sống với bà già càm ràm.
Ngoại nhìn
quanh nhà mình lần nữa, nghĩ phải đi thôi, đến lúc dứt rồi. Lúc khóa cỗng ngoại
đặt chìa khóa dưới chậu lan đất. Tụi nhỏ sẽ biết chỗ lấy để vào nhà đốt nhang
ba chúng, mỗi chạng vạng. Đi đến cây cầu cửa ngõ thành phố ngoại sực nhớ chưa tắt
điện thoại, cũng may chưa có đứa con nào gọi để hỏi thuốc nhức răng đâu, má ơi.
Cơn mưa lúc
gần sáng làm con đường loang ướt. Nắng lên, ánh sáng nhuộm nó thành một dòng
sông sáng lóa. Rực rỡ, kiêu bạc mà hết sức dịu dàng. Ngoại nghĩ đường đến thiên
đàng không biết có giống vầy không. Ngoại ngây ngất uống lấy dòng sông vàng chảy
tràn trước mặt, biết rằng khoảnh khắc này sẽ không gặp lại lần nữa, trong đời.
Bạn đường hỏi
dì đi chừng nào về. Ngoại bảo chưa biết nữa, đi bụi mà, tới đâu hay tới đó.
Nhưng chắc chắn có ghé biển. Bồ đã chờ sẵn. Hải lưu chắc đưa tro của bồ đi khắp
góc biển chân trời.
Sực nhớ cuốn sách viết về chợ Việt đã để quên ở nhà. Ngoại muốn tra coi chợ Ngâu họp phiên vào ngày nào sau Tết. Hình như mùng bốn, phiên ấy người dương sẽ gặp người âm. Không biết bồ có nhớ chỗ đó không, có đến kịp không. Nghi lắm !
thiệt tình! buồn quá xá!!!!!!!!!!1
ReplyDeletebà già này mê kỹ thuật số, thích chụp ảnh, sống bằng nghề viết lách, có...3 thằng con trai. Nghi lắm!
ReplyDeleteMẹ lúc nào cũng vậy ,hy sinh cả đời cho con. Còn con thì đa phần vô tâm quá . Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc...chị 4 cứ làm cho mình mỗi lần đọc truyện chị là mỗi lần mất ngủ .chị hay thật!
ReplyDeletesao tui đọc mà nước mắt tèm lem zị nè
ReplyDeleteDoc ma muon khoc qua Tu oi !
ReplyDeleteEm cũng đang khóc nè chị!
ReplyDeleteNhà văn đích thực !
ReplyDeleteThương quá chị Tư ơi, em đọc truyện này của chị mà muốn rớt nước mắt.
ReplyDeletelàm ơn.....xin hãy đến bên tôi.........vào những tháng năm cuối đời..................
ReplyDeleteHaha, truyện này giọng chị Tư kể thanh thản, nhẹ nhàng đến hững hờ. 2 đoạn cuối làm em bật cười. Đời nhẹ tênh tênh đến thế thì thôi chứ....:)
ReplyDeletechị Tư giỏi lấy nước mắt của người đọc quá chị Tư ơi. sao truyện của chị truyện nào cũng dẹp mà buồn quá vậy?
ReplyDeleteCó lúc mình cũng mơ như dzầy. Hazzz
ReplyDeleteHình như truyện nào của chị 4 đọc xong cũng thấy buồn. Nhưng thích cái buồn dữ dội pha chút hài hước cay đắng như cái truyện "Cánh đồng bất tận" hơn, dữ dội nhưng mau tan. Truyện này đọc thấy nhẹ nhàng nhưng nó cứ làm người ta day dứt, không ngoai...
ReplyDeleteKhúc đầu tếu không chịu được thế mà tới đoạn cuối buồn gì đâu
ReplyDeleteThuong qua!
ReplyDeleteBuồn mênh mang là buồn....
ReplyDeleteSGTTNS đình bản. Buồn quá... đành mua Sông đọc đỡ trong lúc chờ Tư viết nhỉ
ReplyDeleteBuồn ghê gớm... Thương bà mẹ quá chừng :((
ReplyDeleteSẽ tìm mua và đọc!
ReplyDeleteKhông biết trong Sông Di có ý gì như 2 năm trước không ?
Cá chuối đắm đuối vì con.Muốn sống cho mình một chút thôi, sao mà khó :( Truyện hay, chết k hẳn là đã hết, sống cho tỉnh yêu k bao h là muộn cả, k bao h...
ReplyDeleteTư ác hơn cá thác lác
ReplyDeleteEm mê chuyện của chị Tư mà không có điều kiện để đọc nhiều. Mỗi khi được đọc là đọc ngấu nghiến quên trời quên đất! Lúc nào đọc cũng buồn hết, nhưng mà quên hết chuyện buồn của mình, chỉ thấy mình như là nhân vật của chị thôi.
ReplyDeleteCảm ơn chị Tư lắm lắm!
Kể chuyện tỉnh queo mà sầu thúi ruột Tư ơi...
ReplyDeleteChị ơi, hình như không phải tất cả truyện ngắn của chị đều được in thành sách đúng không? Tại em thấy trên mạng có một vài truyện của chị nhưng em chưa đọc thấy trên mấy quyển em mua bao giờ (em mua hình như muốn hết sách của chị rồi). Nếu đúng thì không biết chừng nào mới in một quyển dạng "Nguyễn Ngọc Tư toàn tập" vậy chị? Em chúa ghét đọc truyện trên mạng luôn đó hix. (Em thích cảm giác lật sách, vừa đọc vừa nghĩ hơn). Nhưng sách in thì lại không có đủ truyện của chị huhu.
ReplyDeleteĐọc truyện chị Tư xong, đang buồn muốn tự tử luôn. Sao mà đời buồn tênh vậy chị? Có cách nào để phụ nữ VN sống hạnh phúc hơn ko chị?
ReplyDeleteAi tóm tắt dùm em đi ạ,được không?????
ReplyDelete