Jun 15, 2009

Bé lên ba…

Chuyện cục kẹo

Có người kể tôi nghe câu chuyện cũ này, hỏi ý tôi sao.

Chuyện rằng, có bé lên ba bé… không đi mẫu giáo như lời hát trẻ con hay hát.

Em đi chợ chơi với mẹ. Đó là một ngày chiến tranh vẫn mỏi mòn chơi trò chơi bom đạn, cùng đi chuyến đó còn có bốn người đồng đội khác của mẹ em. Thì lâu lâu cũng đi chợ một lần, chuyện đó bình thường với những biệt động quân, buổi chợ này cũng bình thường, chỉ là tấn công... Ty cảnh sát thị xã Cà Mau. 

Để bảo đảm bí mật, bất ngờ, để kịch bản áp sát hoàn hảo, tiếp cận mục tiêu an toàn, mẹ đưa em theo. Một bà mẹ nghèo, lam lũ ẳm đứa con gái nhỏ, gầy gò, nhà quê ngơ ngác giữa xa hoa. Bâng quơ đi đằng sau là một người con gái 21 tuổi xách cái giỏ cũ kỹ đựng khối mìn nặng gần 10kg, nhập nhòa trong đám đông đằng xa nữa là một tổ khác gồm hai người, họ sẽ chi viện khi có tín hiệu. Nhưng những người đi sau chưa qua khỏi khúc đường thì tiếng nổ đã làm rung chuyển thị xã Cà Mau, lẫn trong những thi thể kẻ thù, có mẹ, đồng đội của mẹ và em. Kế hoạch rời đi đã gặp trục trặc vì những sơ suất nhỏ, và họ chọn cho mình sự hy sinh.

Người đồng đội đó, được phong tặng danh hiệu anh hùng, mẹ em được công nhận liệt sĩ, được truy tặng huân chương chiến công hạng Nhì. Bé bị quên lãng trong nấm mồ chung, mang tên mẹ.

Nhưng không có sự lãng quên nào là mãi mãi, một ngày đẹp trời, người ta nhớ tới em. Người ta tự hỏi tại sao không công nhận em là liệt sỹ, người ta này hỏi người ta khác, tại sao và tại sao ? 
Rốt cuộc người ta cãi nhau, vài người bảo em vẫn còn nhỏ quá, em không ý thức, em đã đủ mười tám tuổi đâu, có lý tưởng gì đâu. Em có phân biệt được kẻ thù đâu mà đánh giặc, may lắm, thì em chỉ biết chạy trốn xuống hầm mỗi khi có máy bay. Em chết, chỉ vì em phải theo mẹ, trẻ con thì theo mẹ chứ theo ai ? Buổi sáng hôm đó, em đâu có nghĩ mình đi chiến đấu, mà Tổ quốc là gì, độc lập tự do là gì với đứa trẻ lên ba ? Em chỉ biết má với mình đi chợ, vì lúc thay đồ mới cho em má nói, mình đi chợ chơi nghen, út cưng của má.

Nhưng một số người không chịu, với họ, em là một sinh mạng, chúng ta mang một sinh mạng vào trận đánh chứ không mang theo con búp bê, thú nhồi bông, hay con chó con. Không có bé, tổ công tác đó chưa chắc tiếp cận sâu vào hang ổ kẻ thù, chiến công đó chưa chắc lẫy lừng như vậy. Nếu chúng ta chỉ xem em như là nạn nhân chiến tranh như bao đứa trẻ khác, liệu có thỏa đáng không khi em cùng mẹ đi vào trận đánh có kế hoạch tác chiến hẳn hoi.

Cuộc tranh cãi không kết thúc được vì những cái lý của những người ta. Tôi nghe xong, nuốt nước mắt vào lòng, trợn trạo cà rỡn, nói sao không kiếm nhà ngoại cảm nào thiệt giỏi tìm gặp linh hồn bé, hỏi coi bé thích gì. Tí ơi Nị ơi, Mén ơi Đẹt ơi, con thích gì ? thích là liệt sỹ hay chỉ thích làm nắm tro bụi tan rồi, phiêu lãng trong lòng đất ? 

Nhưng linh hồn nhỏ trả lời trớt quớt, kon hít ăn chẹo dùa .

Tạm dịch, con thích ăn kẹo dừa. Bé không trách móc, oán giận, không kể công, đòi hỏi, không kêu lên lỗi tại ai, như người lớn. Chuyện nhỏ teo như… cục kẹo mà người lớn cứ cãi nhau. Thương làm sao những tâm hồn người lớn đã từ lâu tuyệt chủng ngọt ngào.

Cho nên đôi lúc trước trẻ con, có tôi - người - lớn cúi đầu. Lần này thì tôi cúi đầu rất thấp. 

(bài đăng sgtt)


27 comments:

  1. Anonymous7/24/2007

    Tôi vẫn hay xem mỗi bài viết là một bửa ăn tinh thần. Sáng nay được ăn món này rất . . . khó tiêu. No ứ cho đến chiều. Xin cảm ơn Sầu Riêng đã cho một bài viết đủ làm tôi xao xuyến, nhức nhối.

    Nhức nhối ở chổ những người bên này chiến tuyến bị xem và gọi là Ngụy. Ngụy là giả dối, xảo trá, là không thật. Nếu nói thêm là sẽ đào sâu vết thương của dân tộc. Và đã có biết bao nhiêu cãi vả, chửi bới chống đối trên văn trường. Chiến tranh nào cũng gây thương tích cho dù đó là chiến tranh chử nghĩa. Và nồi da xáo thịt chẳng đem lại được lợi ích gì. Chỉ thấy ngậm ngùi cái cảnh củi đậu đem nấu đậu.

    Cái làm tôi xao xuyến là ở câu trẻ em thì phải theo mẹ. Có trẻ em theo mẹ được ăn quà chợ được mua đồ chơi. Có trẻ em theo mẹ đi vào chổ chết. Người mẹ mang con vào chổ chết. Chết cho lý tưởng! Người mẹ nghĩ gì? Để con lại, mình chết không ai nuôi? Có cha mẹ chết để cho con được sống. Có người mẹ mang con theo để ngụy trang, và đứa bé không được sống hết cuộc đời của nó.

    Tôi thương phận đứa bé. Bằng chứng nhận liệt sĩ chẳng ích lợi gì nếu mạng sống mình không còn, và cũng không quan trọng bằng cục kẹo dừa. Tôi thương phận người mẹ, nhiều lắm nói không hết.

    Và tôi thương cho người Việt Nam mình mang thương tích của chiến tranh. Ba mươi năm, những vết thương vẫn chưa lành.

    ReplyDelete
  2. Ba me do van tin rang minh se tro ve duoc, nen ba me moi mang em be theo. Toi tin vay. Toi muon tin vay.

    Xin loi ban, toi da dung chu "nguy" trong bai nay, nhung do la mot phan cua cai goi la lich su, ma toi khong the cai sua.

    Xin loi vi mon an kho tieu nay.

    ReplyDelete
  3. Anonymous7/24/2007

    Toi khong lam gi duoc! Toi khoc khi doc xong bai nay. Nhung toi tin be dang o tren thien dang.

    ReplyDelete
  4. Anonymous7/24/2007

    Toi cung tin nhu Sau Rieng. Tin ba me do khong muon lam liet si! Ba me do khong muon nhan " huân chương chiến công hạng Nhì." Troi, "hạng Nhì" !!!
    Nhung ba me do co loi khong ?

    ReplyDelete
  5. Anonymous7/24/2007

    "Em chết, chỉ vì em phải theo mẹ"
    Con me em? me em co phai theo "ai" khong? Hay la me em tu nguyen? Hay la me em di theo long tin cua minh?
    Me em co loi voi em khong vi cai long tin mu quang cua minh?
    Minh chi muon xin loi em. Xin de em yen nghi noi thien duong cua em.

    ReplyDelete
  6. Ta tu huyen hoac minh, chang ai co loi ca. Khong ai dang song tren doi ma mo uoc minh tro thanh... liet sy, nhu mot muc tieu phan dau.

    ba me do, toi tin neu co the, se bang moi gia, ke ca di nguoc lai long tin de cuu song con minh. Nhung bom dan la thu vo tinh.

    Va do la chien tranh.

    Chi co tre con la vo tu truoc no, truoc nhung toan tinh, truoc nhung phu phiem. Toi muon tra tre con ve dung ban chat cua tre con, thich keo dua.

    Va dua tre do chac chan chi thich keo dua chu khong trach moc, oan hon, khong hoi loi tai ai, nhu chung ta.

    Dieu do lam toi luon cui dau, truoc tre con.

    ReplyDelete
  7. Anonymous7/24/2007

    Vi toi nghi day la chuyen co that nen toi khong dam phe phan nguoi me, co loi hay khong co loi. Neu co the gioi ben kia chac nguoi me cung se ray rut lam. "Doi khi tre con cung nen tha thu loi lam cua nguoi lon." Nhung nguoi lon co tha thu loi lam cua chinh minh hay khong?

    Toi nghi ban co the noi rong ra thanh truyen ngan. Dien ta tu tuong cua nguoi me khi chon lua suy nghi phai mang con theo. Hua voi dua nho se cho no keo dua. Va de cho truyen ngan co the dien ta su dau don va tan nhan cua chien tranh, ban co the de cho ba me song nhung dua con chet.

    Mot bi kich!

    ReplyDelete
  8. Truyen nay se buon... da man luon. Toi da tung nghi vay khi viet ra cai tap van nay.

    Nhung, nho khong ? Ban nao do hom truoc bieu toi dung co viet truyen buon nua.

    ma, cai tang toi di viet truyen vui thi co ma quy no coi

    ReplyDelete
  9. Anonymous7/25/2007

    Ban than cau chuyen ve chien tranh bao gio cung buon.

    ReplyDelete
  10. Rieng hai chu "chien tranh" da buon the thiet roi, dung hon ?

    ReplyDelete
  11. Anonymous6/14/2009

    Mong rang day chi la mot cau chuyen 100% hu cau. De chung ta khong co 01 nguoi me phai mien cuong dem con minh den noi hom ten mui dan, 01 nguoi lanh dao vo tinh khong tinh den su an toan tinh manh cua con cua dong doi minh, 01 nhom nguoi vo tam va toan tinh, va 01 Ngoc tu phai " nuot nuoc mat vao long de tron trao ca ron"
    Rat cam on cau chuyen cua Tu, nhung that nang ne khong vui khi dung no de thuc tinh, de vo tu hoa dau oc cua " nhung nguoi lon" chung ta.
    La me cua 02 dua con, tui doi luc khong biet tra loi sao cho lot nhung cau hoi cua con: ngac ngu; tat ti, cau, va roi cham dut bang: de ma lai xe.
    Thiet kho de tra loi sao cho con thoa man, va minh cung cam thay thoai mai khi tin rang : da khong de nhan xet cua minh ( nguoi lon) lan ap nhan xet cua con. Da de cho con co co hoi lon & hoc lay bai hoc cua minh.
    AH

    ReplyDelete
  12. nhảm6/14/2009

    "Thương làm sao những tâm hồn người lớn đã từ lâu tuyệt chủng ngọt ngào."
    Hụ hụ hụ...

    ReplyDelete
  13. Anonymous6/15/2009

    T.A : Tôi nghĩ chỉ có chiến tranh là có tội, người mẹ dẫn con theo không nghĩ trái mìn nổ sớm.. và đòi hỏi người chỉ huy tính đến tình huống mẹ dẫn con theo cũng là không tưởng, chiến tranh có muôn vàn tích tắc, tôi chỉ cầu sao đừng bao giờ có chiến tranh nữa, đừng bao giờ chĩa súng vào nhau mà nổ, bất cứ vì lẽ gì.

    ReplyDelete
  14. Anonymous6/15/2009

    Cô Tư ơi! Tự nhiên hôm nay dạo qua Blog của cô con thấy có bài mới! Với tính cách ham hố của con thì con sẽ nhảy vào xem, thấy có tới 12 cái comments con sẽ buồn và tự trách vì mình chậm trễ vô tâm không quan để ý tới cái blog thần tượng truyện ngắn, nhưng con mau chóng dẹp cái bực mình vu vơ đó đi và đọc bài này. Đại khái con muốn diễn đạt cho cô hiểu rằng cái bài này làm con nhớ tới một cái gì đó lúc con còn nhỏ. Cô biết là những bà già xưa thường coi cải lương đúng không cô? Mấy dì, mấy cô nhà con cũng thế, dù chưa đến như bà cố nhưng cũng đứng tuổi rồi. Lúc nhỏ, con hay được nằm coi cải lương chung như thế, nhưng thời đó thì con có hiểu gì nhiều. Con coi, con biết có người chết, bị nổ chết đó cô à, nhưng không phải là con nít, là người lớn, rồi lung tung bao nhiêu thứ về chiến tranh, về những công tác bí mật mà lúc đó con có hiểu là gì? Có lẽ cũng như "phi vụ" đi bắt ốc chiều nay, như những lần câu cá bên kia sông, con không hề biết... Hiện thân chiến tranh là nó. Rồi lớn lên thêm tí nữa, con coi được nhiều phim hơn, biết được nhiều thứ hơn, rồi các bức tranh về đề tài ấy, coi mà nhức cả mắt, sững sờ cả người. Nhưng cái khủng khiếp đã qua rồi cô ơi, mình đang chờ ngày mới đến. Con bé con trong bài này không chấp má, không quan tâm người lớn đã làm gì cho sự hi sinh không biết trước đó, cũng đúng thôi, con nít mà, có lẽ cũng chẳng cần phải nói nhiều làm gì, nạn nhân đã không đòi bồi thường thì tại sao người ta lại moi nó ra chi thêm nữa? Không lẽ nó không có họ hàng mà khóc thương? Mà tiếc hùi hùi, con nhỏ ngoan dzậy mà... Hôm qua nó còn qua nhà tui chia cho thằng con tui mấy cục kẹo dừa. Phải, kẹo dừa đó, không còn nữa đâu, đi mất luôn rồi. Đi mãi đến xứ thần tiên ngập kẹo dừa. Con lớn lên trong thời bình, chiến tranh, thiếu đói với con là thứ gì đó xa xỉ, cầu kì con khó có thể chạm được. Con có nói với cô con buồn cho đứa nhỏ này, con thấy tội nó lắm thì cũng chẳng ai thấu được 100 phần trăm con cảm thấy như thế nào vì con là con nít, những gì con thấy cũng chẳng thấm với những ai đã từng trải qua đâu. Con biết, chết không phải là hết, chết sao cho người ta nhớ về mình trong ngày giỗ, nhớ về cái nụ cười vui vẻ vô tội ấy. Bom đạn không phải rơi từ trên đầu cô bé rơi xuống một cách vô tội vạ, cô bé đã được sắp sẵn ở đó,... Vậy bà mẹ này ác quá chăng? Hay còn có ý nào khác? Nhưng thôi, người đã khuất rồi, không biết bây giờ đã đầu thai mấy chục kiếp. Chuyện đã lâu, vết thương vẫn chưa lành mà mỗi lần vạch lại xem thôi nó lại rướm máu... Nhìn lại thì con thấy bài này từ năm 2007, thấy chưa? Con nói là nó vẫn ngày đêm làm cho ta đau đó chứ, ghê gớm thật!

    ReplyDelete
  15. Tu oi, doc ma thay xot xa nhu bi ai cao mot nhat trong tim. "Thuong lam sao nhung tam hon nguoi lon da tu lau tuyet chung ngot ngao". Khong chi Tu cui dau ma hinh nhu ai la nguoi lon cung phai cui dau ma nghi.Chien tranh la noi dau, ma tre con la nhung dua be dang ly co quyen duoc song the ma...Viet Nam co nhieu cuoc chien tranh, trong chien tranh co nhieu ba me nuot nuoc mat, nuot noi dau de ma hy sinh dua con be bong non not cua minh de bao ve dong doi, khong phai chuyen tuong tuong ma la chuyen co that (that nhat va gan nhat chinh la chuyen ve dua con cua nhac si Pham Minh Tuan-nguoi sang tac ca khuc Bai ca khong quen...) Kho noi het cam xuc khi doc bai viet nay cua Tu, chi biet tim xot xa, mat rung rung... Dau lam..

    ReplyDelete
  16. Trẻ em Việt Nam thời nay cũng cận kề cái chết trong gang tấc... mà các bà mẹ (dù biết) cũng "bó tay". Vài trăm sợi dây điện chạy sát mái nhà; các ổ cắm điện 220V tênh hênh mời mọc; dây điện giăng rất thấp ở những nơi có nước.

    ReplyDelete
  17. Anonymous6/15/2009

    kon hít ăn chẹo dùa
    rât hay, cam on cô Sâuriêng

    ReplyDelete
  18. ThaiKhanh6/15/2009

    Toi thich bai viet nay cua Tu. Mot khia canh moi ve chien tranh. Toi thich hon nhieu so voi bai lan truoc (cung ve chien tranh).

    Khg biet co that khong nhi? Co nguoi me nao dan ddua con len ba cua minh vao tran chien dde nguy trang khong nhi? Tuy niem tin chien thang co lon dden bao, van co xac suat kia ma. Nguoi dan minh thuong bao, rui ddau....

    Ma thoi, nguoi lon lai tu huyen hoac nua roi. Be ddau oan trach, chi thich keo thoi...

    Ma nguoi lon khg nhin xa hon cay keo thi chang le the gioi nay lai tro ve rock and stone... A, them vai cay dua nua :-) dde co keo dua...

    ReplyDelete
  19. Anonymous6/15/2009

    Cô Tư ơi, chuyện này cô mới viết hay là chuyện có thiệt vậy? Theo sách tụi con học thì người nổ mìn đã kêu những người đi theo lùi lại rồi mà?

    Anh Khôi
    Lớp 5/1 trường HTK Q10, TP.HCM

    ReplyDelete
  20. Anonymous6/16/2009

    Có nhiều chuyện có thật còn đau đớn hơn nè :
    http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=261962&ChannelID=119
    Đọc thêm :
    http://blog.360.yahoo.com/blog-VAMH4Rclaaccgza0JPgODGPLQXM-?cq=1&p=495

    ReplyDelete
  21. Nỗi đau (tự nó) không gây ray rứt cho con người. Có chăng là chúng ta để nỗi đau nằm lại với bản thân với chính mình, Để rồi nhớ, rồi thương, và Đau...
    Em gửi chị website này, như 1 sự chia sẻ. Nơi đây em thật sự tìm lại chính mình, trong tiếng nhạc thanh thản, giữa dòng đời xô bồ, ngược xuôi
    Chờ những sáng tác tiếp theo của chị ^^
    WOIM

    ReplyDelete
  22. Anonymous6/18/2009

    Lan dau` doc bai` nay` cua TU, toi cung da khoc, lan`nay doc lai van khoc' nhu thuong`, cung nhu bao lan` khoc' khi nghi ve chien tranh. Voi' chien tranh, minh` cung chi la` con nit' - ma` "Tre con doi khi cung phai tha tha thu cho loi lam cua nguoi lon'" vay. Ban than gia dinh toi cung chia ly hai ben bo` chien tuyen... noi dau dong lai trong "Dai gia dinh toi" lon nhat van la` nhung "ba` ME". Va` suy rong ra, noi dau cua ba` me VN cung that la khung khiep!!! Con` nho' 1 chuyen, khi ong DAI SU' VN dang thao thao bat tuyet voi NHA` VUA THAI LAND V/v danh' thang' 3 DE QUOC hang` dau` the gioi, ONG ay' chi lang le va` tra loi` : "Dan toc THAI LAND cung tu hao` V/v k phai danh' nhau voi' DE QUOC nao` ...". Toi chua theo DAO, nhung cau tra loi cua ONG ay' khien toi rung rinh ve` mat tu tuong. DAO PHAT la` the'. Chien tranh la` san pham "Vo van hoa'" cua loai` nguoi`. Nghe chuyen thoi` su : VN cho phep tau` hai quan MY dc cap ben bien VN, nghi lai thay buon` khung khiep. VN oi, VN, nui' cao nhu long`ME...

    ReplyDelete
  23. Viet tiep khi khong thay ai comment nua cho chu de nay - Comment tiep khi khong thay saurieng tro`chuyen...
    La tre con truoc chien tranh, nen tha thu cho loi lam cua nguoi lon , nhung se khong bao gio tha thu cho chinh chung ta, khi chung ta dang lang phi thoi gian cua doi`minh luc' ngam nghi va` hieu doi chut ve` chien tranh ngay xua, hau qua bay gio, con duong ma Vietnam chung ta dang di, moi quan he ma VN dang co, hau qua cua nhung moi quan he ngay xua, soi chi do ma dan toc VN minh` dang huong toi va cach thuc hien no' ... Tat ca cu xoay nhu chong chong va thay doi nhieu khi khong nhan ra. Nhieu van de ngay xua phai do mau' va biet bao sinh mang phai hy sinh de bao ve thi` bay gio lai dien ra mot cach nhu chua bao gio`co' dau` roi mau' chay. Noi' ngan gon la` chung ta dang lac duong`. Khon' nan la o cho cai su lac duong nay de lai hau qua may' muoi nam, may chuc trieu mang nguoi trong do' co' be' "Con hit an cheo dua`". Sao sinh mang con nguoi va banh' xe lich su lai nhe nhang nhu vay ??? Hoi ai day, hoi khi nao`? Xet' lai thi` khong danh` vi`cha ong minh`cung o trong do'. Nhung hien tai va tuong lai, ai dang lam`, se lam` va` chiu trach nhiem ntn truoc lich su ngay mai ? Truoc nhung don' dau cua the' thai nhan tinh` dang phai tra gia' ? Saurieng oi, do la Sauchung mat roi`. Toi co the tha thu tat' ca, nhung voi chinh' toi thi` toi khong, khong bao gio ! Vi` toi dang om moi' sau` khong co' cach gi` giai toa. Gia' nhu viet van dc nhu Saurieng ...

    ReplyDelete
  24. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  25. Tháng giêng ngon như một cặp môi gần… Ôi tình yêu . Chiến tranh của quá khứ, nỗi đau của hiện tại, và cả nguy cơ của tương lai đang hiện hữu rất gần. Những sinh mạng của người lính thuỷ Việt Nam đang âm thầm hy sinh ngoài biển khơi trùng trùng sóng biếc. Mấy ai đi nghỉ ngơi tắm biển mùa hè có thể nhìn thấu được nỗi đau này ??? Những hành động âm thầm lặn sâu vào những lo toan thường nhật mà có thể quên được sao hỡi người ? Chẳng lẽ lại chiến tiếp ? Nhưng lần này thì lại quả là muôn vàn khó khăn nếu xét về mặt thực lực. Rút kinh nghiệm được không ? Nếu như không muốn đổ máu nữa. Làm sao nhỉ ? 3-4 Ông trọng tài ngồi với nhau, bảo nhau cho cái thằng này xuống hạng cho rồi, vậy là tiêu. Tiêu khẩn. Sao đội JAPAN giỏi thế nhỉ ? Chả bao giờ xuống hạng cả, kể cả lúc thất bại như thế chiến II… làm sao hả giời ???

    ReplyDelete
  26. đôi khi con người ta tìm kiếm một sự thật, tìm hoài, tìm mãi rồi bỗng không biết mịnh đang di về đâu...

    ReplyDelete
  27. Anonymous8/07/2009

    Xin dung do loi cho chien tranh roi dem tre em ra lam la' chan...dau long qua...em ngay tho qua kia ma...

    ReplyDelete