Aug 28, 2010

Dư vị thời đứng ngó

Bà thím bán gỏi đu đủ ở góc chợ giờ đã quen mặt mình. Cũng như mình quen cái cách bà dùng tay không xếp mấy lát da heo mỏng dính lên mặt dĩa gỏi, đúng cái tay vừa đếm tiền và gãi đầu xong. Lúc đó mình tần ngần tần ngần, như ước lượng coi có mấy ký lô vi trùng sinh ra từ bàn tay đen quéo đó, bao nhiêu vôi làm cho sợi đu đủ giòn tới chừng này, bao nhiêu con ruồi từng ghé qua đây...

Nhưng tới khi bà thím chan nước mắm ớt cay xé vô cái dĩa gỏi tươi rói kia thì mình không nghĩ tới điều gì khác nữa, nước miếng rỉ ướt mèm rồi, ăn thôi.
Hai lăm năm trước, với mình, đó là món ngon nhất trần đời.

Mình vẫn nhớ cái gánh gỏi đu đủ của nhà cô giáo Tý bán ở mảnh sân sau trường. Chắt mót thì mỗi tuần hai lần mình được làm khách hàng của cô. Ngồi lên cái ghế cây nhỏ xíu, bưng dĩa gỏi cũng nhỏ xíu ngấu nghiến cọng đu đủ cuối cùng, ăn miếng da heo mỏng đến nỗi có thể làm đứt tay người ta, húp nước mắm (chủ yếu là muối) tới giọt cuối cùng… thấy mình sao mà sang. Những ngày còn lại buổi ra chơi mình sẽ đi ngang qua đó, thời may nếu đứa bạn nào sộp và có tấm lòng nhân ái thì "bao" cho một dĩa. Không cũng không sao, mình chỉ cần liếc qua màu đỏ nhạt của đu đủ, trắng ngà của da heo và chút xanh của mớ rau răm rắc trên mâm là sướng rồi.

Má mình dạy lúc người ta ăn mà mình đứng ngó lom lom không được, người ta cười con nhỏ chết thèm. Nên những ngày không có tiền ăn vặt, mình thường chơi nhảy dây. Mệt chỉ muốn uống nước, không thấy thèm ăn. Nhưng mùi nước mắm pha chanh ớt của món gỏi đu đủ thường đeo đẳng theo mình, trên áo của đứa bạn nọ hoặc phảng phất trên tóc đứa kia. Mình chống chọi lại cơn lũ nước miếng vô cùng vất vả.

Những bữa má cho tiền dằn (đáy) túi thì mình lại dằn vặt kiểu khác. Mình thật không biết chọn giữa nửa khúc bánh mì chan nước sốt cà hay dĩa gỏi đu đủ tai heo. Thời may dĩa gỏi nhiều lần thắng cuộc, vì mình khoái ăn mặn (lúc đó đã biết câu cha ăn mặn con khát nước nhưng mình chớ hề nghĩ rồi mình sẽ có con, tưởng làm con nít hoài hoài chớ).

Giờ mình hay nghĩ mình sẽ không thòm thèm, hoài nhớ món gỏi đu đủ đó nếu đã được ăn nó mỗi ngày (bằng đũa chớ không phải bằng cách đứng xa xa… ngó). Chuyện ăn uống nhỏ nhặt này biết đâu làm lệch lạc cả một con người. Lý do nào mà mình ghét người giàu có phải vì tụi bạn khá giả sống bên kia cầu Phán Tề được ăn mặc no đủ hơn mình ? Cứ coi tụi nó cầm ổ bánh mì chật căng những viên xíu mại thịt khìa hay chéo nguẩy ngồi ăn bún riêu là mình ghét lắm. Mình tuyệt không chơi với đứa hôm nào cũng tới lớp với vệt cà phê sữa đóng vành trên mép. Mình cũng chẳng ưa đứa hay trải ra bàn những cây viết chì đầy màu sắc, những cuốn tập trắng tinh... Tất nhiên là mình vô cùng ghét những đứa ăn gỏi đu đủ da heo sáu bữa trong tuần. Ý thức giai tầng của mình rõ ràng hơn bao giờ hết.

Mà cái món sang cả gì cho cam, gỏi đu đủ có lẽ chỉ đứng sau khoai lang nướng hay bắp luộc… về sự bình dân, giản dị. Đu đủ hườm chín (mỏ vịt) xắt sợi, da heo luộc chín đem thái mỏng, sang hơn thì có vài con tép luộc chẻ đôi, ít đậu phộng, gì thiếu được nhưng không thể thiếu nước mắm pha chanh ớt. Gánh này ngon hơn mâm kia ở chỗ đu đủ giòn hơn, da heo béo hơn sự đậm đà vừa miệng của nước mắm pha. Cũng đừng quên ớt, thứ ớt hiểm cay xé, vừa ăn vừa chắt lưỡi hít hà, nồng như ai thổi tro nhóm lửa trong mũi.

Mình giờ sắp hai thứ tóc, đã thưởng thức những món ngon nhất trần đời khác, nhưng mình không bao giờ bỏ qua khi đã nhìn thấy gỏi đu đủ. Ăn cho thời đứng ngó, thời thương khó. Và bà thím kia có chui tận góc chợ tối om, mặt mày có nhăn nhó, tay có gãi đầu cũng đừng hòng đẩy mình nhảy qua quán bánh lọt giò heo hay bún nước lèo. Gì chớ gỏi đu đủ mình có thể ăn mỗi ngày, và mỗi lần đôi ba dĩa, không chừng…

Những lúc cảm thấy món gỏi hơi mặn và có chút đắng, mình không hề rầy rà bà thím, vì biết những dư vị đó chỉ mới phát sinh khi trôi qua cổ họng mình, khi cái thời xa xắc bỗng quặn quặn trong lòng. Sau trận trả thù đời thấy khát nước gần chết (nhân tiện nhận ra nuôi hận phải chăng là tự tàn phá chính mình ?)

Một bữa nọ ăn như là ăn thôi (nhại chú Bảo, yêu như là yêu thôi), mới hay món này cũng ngon quá chớ…

13 comments:

  1. Em bóc tem nhe, vì e cũng thích ăn gỏi đu đủ nữa, cũng có thời thấy nó ngon nhứt trần đời :))

    ReplyDelete
  2. Gỏi đu đủ ở Sài Gòn thì khác một chút ( do ảnh hưởng của người Hoa ). Gỏi đu đủ xanh với khô bò ướt rượt nước sốt đen đen đậm đà thơm ngon để lên trên đĩa gỏi đu đu xanh báo sợi mỏng thêm nhúm rau răm xanh nồng và một vài hột đậu phộng chan thêm nước mắm tỏi ớt chua chua cay xé miệng thì có bao nhiêu nước miếng cũng nuốt không hết do chảy ra quá nhiều hehehe. 2 địa điểm gỏi khô bò mà tui thích thích là góc nghĩa trang Mạc đĩnh Chi ( bi giờ là công viên Lê Văn Tám ) đường Hai Bà Trưng và gần đó gỏi khô bò và bánh bột chiên góc Phùng Khắc Khoan và điện Biên Phủ

    ReplyDelete
  3. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  4. Anonymous8/29/2010

    đọc xong phảilật đật đi kiếm cái khăn....đặng chậm nước miếng, mệt ghê hong!
    bac3phiq6

    ReplyDelete
  5. Anonymous8/29/2010

    Hôm rồi cũng mún mời đi ăn nộm đu đủ, cũng là góc phố vỉa hè thôi. Nhưng duyên chưa tới. Rồi chợt nghĩ biết đâu mình "Người xứ ..." lại thấy duyên mình thúi.
    Lại nghĩ, mình là dzai, mún có duyên thì phải đi tìm, sao ngồi chờ duyên đến mần chi ? Dặn lòng hượm đã...
    Riêng tui, chỉ ăn khi đói (cho tui), bằng không chống đũa nhìn người khác ngon là mình cũng ngon rồi. Vậy nên "ngon đấy" là câu cửa miệng.
    Ăn cho quá khứ, hồi tưởng về những cảm giác ngon nhất trần đời .
    Ăn cho hiện tại ... chiều nay có việc gì không ta ? Làm thêm vài đũa nữa .
    Ăn cho tương lai ... ăn theo khoa học.
    Sự ăn có kèm theo ngó không ta ???

    ReplyDelete
  6. Anonymous8/29/2010

    Sao nick tui không còm được nữa ? Khóa thì bùn chết. Lehoang.

    ReplyDelete
  7. Chị tư cũng có tâm hồn ăn uống giống tui dữ...ha ha ha

    ReplyDelete
  8. Làm nhớ lại cái thời học cấp 2,3 quá

    ReplyDelete
  9. Anonymous8/31/2010

    Chẳng biết nữa chị Tư à, tự nhiên em nhớ...ông bán gỏi với cây kéo lắt cắt của ổng quá...

    ReplyDelete
  10. sáng đọc cuốn Những ngòi bút lửa của Tuổi Trẻ, thấy bài của chị in cuối cùng để đóng quyển sách. Thích cái giọng văn thương người và trăn trở đó lắm.

    Giờ lên blog sầu riêng,nghe chị nhắc hồi xưa nhà nghèo cũng nhớ mình nhà nghèo ngày xưa ghê. Cơ mà hồi đó ăn mới biết thế nào là ngon. Giờ mới 27 tuổi đã thấy chán cơm chê thịt.
    chẹp, hồi đó là ốc hút xào dừa, là ổi ngâm, là kem đá, là kẹo C ... Hồi đó đi mất rồi. Hay ghê là còn có thể hát"chỉ ăn là ăn thôi".

    ReplyDelete
  11. @Le Hoang : Tui đâu có khóa nick gì đâu. Thề !

    ReplyDelete
  12. món này mình cũng thử roài,Ngon lém
    http://thugian24h.tk/

    ReplyDelete
  13. Đúng là nhà văn có khác, viết về dĩa gỏi đu đủ thôi mà cũng thấy hay.

    Làm cho tui nhớ những ngày ấu thơ của mình quá !

    ReplyDelete