Oct 16, 2010

Mộ Gió



Truyện ngắn : Tư

Hồi ấy chị lên mười ba, em nhỏ hơn hai tuổi.

Mười bảy tháng Mười năm đó, ba má đi đám giỗ, để hai chị em lại nhà. Lúc xách cặp chèo ra cửa má ngoái lại dặn chị :
- Ở nhà coi chừng em...

Chị dạ. Má rải lời dặn dò nằm lển nghển khắp nơi. Chị ngó ngoài sân thấy “Coi chừng ông trời chuyển mưa thì đem củi vô nhà“ và ”Đóng cái cổng rào lại” đứng dựa hàng bông lồng đèn kêu cọt kẹt, bước vô nhà vấp “Lấy chổi rơm quét mạng nhện trên bàn thờ” và “Nhà hết gạo rồi, con lội bộ lại đằng tiệm mua nấu đỡ” thì nằm nép trong góc bếp. Ở sàn lãn gió thổi xập xòe làm “Còn mấy con cá rô đem kho tiêu” đập đuôi xao xác vách thùng.

Một mình chị làm bao nhiêu chuyện đó cũng xong, nhưng em cứ cà nhổng chạy chơi với chuồn chuồn thì ức. Ba hay nói phải chia việc mà làm, “mỗi người có một bổn phận...”. Con trai kiếm cá con gái hái rau, con trai ra ruộng rẫy con gái vùi đầu trong xó bếp. Bao giờ con trai trở thành đàn ông nó có bổn phận đưa tay đánh, còn con gái (giờ đã là đàn bà) thì giơ thân ra chịu đòn. Vụ đó ba không dạy, hai chị em tự biết thôi.

Những bài học về bổn phận chị thuộc nằm lòng, nên khi em đòi đi tiệm mua gạo thay vì bắc ghế quét mạng nhện bàn thờ, chị buộc lòng gật đầu. Làm chị phải nhường em.

Chị thích được đi tiệm để săm soi mấy cây kẹp tóc thèm chơi. Nhưng tiệm cũng là thiên đường của em, với những cục kẹo sặc sỡ như những cái bong bóng sặc sỡ. Dù mỗi lần em đi tiệm dường như răng lại mòn hơn, dù em hay chểnh mảng kiểu như mua đường cát về tới nhà thấy cát nhiều hơn đường, còn lẫn lộn thêm mấy con cuốn chiếu. Bữa trước đi mua đậu trắng em về với cái túi không, đậu chảy theo cái lỗ thủng rải dọc đường như cô công chúa Mỵ Châu để lại dấu vết cho chồng. Bữa trước nữa em lội sông mang gạo về, má phải đem mớ gạo ướt mèm xay bột.

Sẽ xảy ra vài kịch tính ở quãng đường giữa nhà và tiệm tạp hóa bà Tư Mốt: một nhánh cây gãy lộ ra ổ ong mật, một con diều của ai đó mắc kẹt trên đọt so đũa, một tiếng chim hót nghe gần... cũng làm chân em chậm lại mươi phút hay vài giờ hay hết phim, nếu nhà bà Tư Mốt đang mở một cái phim võ thuật kiểu như Hỏa thiêu Thiếu Lâm tự.

Nên trưa ấy quá bữa rồi mà gạo chưa về tới nhà, chị tưởng em còn hóng hớt đâu đó. Cái mẻ kho nằm nguội ngắt chờ cơm.

Nhiều ngày sau đó, khi xóm nhỏ nháo nhác vì một cư dân mười một tuổi đã biến mất, chị vẫn nghĩ em đang chơi đâu đó. Chị giận sôi những người đã tỏ ra thất vọng khi không tìm thấy thi thể em, ở ngoài đồng hay dưới đáy sông. Một câu đố không tìm ra câu trả lời, ông trời cà chớn quá.

Nhiều tháng sau đó, khi ba má vẫn vật vã rã rượi, chị vẫn nghĩ em đi chơi đâu đó sẽ về. Cho tới khi má rọi cái ảnh em hồi mười tuổi đặt lên bàn thờ, đứng chung với mấy ông bà già u mặc. Trong ảnh, em mặc áo thun vàng đồng phục của đội bóng nhi đồng trường lúc đang nhận giải ba cấp huyện, mặt em nghiêng về trái khoe mụt ruồi lớn như con ve chó, giống như hình ảnh cuối cùng của buổi sáng ấy chị ngó thấy em chạy vù đi.

Cái ảnh là kết cuộc cho những chờ đợi nhưng hi vọng đã bay hơi theo ánh mặt trời. Má sực nhớ biết đâu thi thể thằng nhỏ trôi ra biển hay bị kẹt dưới chân cầu nào, rồi âm thầm tan rã. Biết đâu giờ hồn nó vất vơ vất vưởng đói ăn. Ba má bắt đầu kêu em về trong những bữa cơm. Có lần chị quên không dọn dư ra một cái chén, ba bợp tai chị cắm đầu, nói “đã kêu mày coi chừng em rồi mà...”.

Coi như chị đã được định tội xong, và định sẵn cho mọi lỗi lầm dù chẳng mấy liên quan như chuột cắn ổ gà, dông làm ngã cây đu đủ... Nếu mỗi lần đau trên người chị mọc sợi lông, thì những lần má ngồi khóc bên sông, những lần ba buông đũa giữa bữa cơm bởi tiếng bầy trẻ trai đi bắn chim ngang nhà, những cái tết lặng lờ qua, những khói nhang tối tối, những lần giở quần áo em ra giũ bụi... đã biến chị thành con khỉ.

Và nếu mỗi lần đau là một giọt nước, một hạt cát thì chị thành sông, thành đồi cát năm ba mươi tuổi.

Chị sống một mình. Mỗi khi định cười giòn thì chợt nhớ mình đã để mất đứa em. Mỗi khi định lấy ai đó làm chồng thì nhớ trong cơn mê sảng má thảng thốt kêu Võ, Võ ơi. Mỗi khi định sống cho ra con người thì nhớ ba lúc lâm chung vuốt mãi mắt mới chịu nhắm.

Chị vẫn tin em đi chơi đâu đó. Nhà vẫn cặm trên nền cũ, vườn cũ, kiểu cũ. Cây nào chết thì trồng lại y giống cây đó. Đoạn rào nào gãy thì được thay giống hệt. Chị chôn chị chỗ buổi sáng em guộn mấy tờ giấy bạc mua gạo vô dây lưng quần cộc xanh dương, áo màu xám tro lấm lem mủ chuối vẫy tay rẽ trái chạy vù về phía tiệm tạp hóa bà Tư Mốt. Lúc đi em không đóng cửa rào làm mấy con gà đi qua nhà hàng xóm bươi tơi bời giồng cải họ mới gieo.

Một bữa chị qua hàng xóm mượn trẻ con nhổ tóc ngứa, đang ngủ gà gật, đang lúc hờn hờn cái thân mình chẳng có đứa nhỏ để sai vặt, chợt nghe bên nhà chó sủa. Chị hỏi vóng qua hào ranh. Người đó ngập ngừng:

- Cho tôi hỏi nhà chú Mười Hưng.

- Phải rồi, nhà ba tui đó, cậu kiếm ai?

- Em Võ nè, chị Hai...

Người đó nói vậy. Chị không biết cách nào mình đã về đến nhà, bay, hay bò lết, hay nhảy ào xuống hào càn qua những dây rau muống. Chỉ biết chị phải về sụp xuống trước bàn thờ, để thưa:

- Đó, ba má thấy chưa, con đã nói là thằng Võ đi chơi mà...

Chị quỵ ở đó rất lâu, tóc xấp xải trải xòe ra đất, lưng khum khum như một ngôi mộ. Chị không hỏi em đã đi đâu, chẳng ích gì... Đàn ông rong ruổi đường xa, đàn bà vạ vật ngồi canh cửa, đời phân công vậy mà...


45 comments:

  1. Anonymous10/16/2010

    Vừa xem xong bên báo Tuổi Trẻ, chạy qua nhà móa xem lại lần nữa nè...
    "Và nếu mỗi lần đau là một giọt nước, một hạt cát thì chị thành sông, thành đồi cát năm ba mươi tuổi."
    Bồ kết câu này lắm Móa ơi, đọc xong thấy buồn sao sao đâu đó...

    ReplyDelete
  2. Buồn quá,nhưng phải ngẫm nghĩ hoài. Cuộc đời là vậy, có những điều mãi mãi không hề chết trong lòng một con người, dù rằng vì nó mà người ta sống cũng không bằng chết. Nhưng có lẽ vì vậy con người mới là con người. Tôi vẫn nhìn thấy những số phận như vậy trong những người nông dân lam lũ quanh tôi.

    ReplyDelete
  3. Anonymous10/17/2010

    "Má rải lời dặn dò nằm lển nghển khắp nơi" không ai hiểu người làm má hơn Tư.
    "Chị chôn chị chỗ buổi sáng em guộn mấy tờ giấy bạc mua gạo vô dây lưng quần cộc xanh dương, áo màu xám tro lấm lem mủ chuối vẫy tay rẽ trái chạy vù về phía tiệm tạp hóa bà Tư Mốt".Em đã từng chứng kiến những con người không thể khỏi ám ảnh quá khứ để sống cho hiện tại. Xót quá Tư ah!
    Văn của Tư nó cuốn hút em ở lời lẽ quá Nam Bộ, quá mộc mạc mà đậm tình người Tư ah. Viết cho em đọc để hiểu người, hiểu đời hơn nhiều chút nha Tư, hehe. Tks!

    ReplyDelete
  4. Anonymous10/17/2010

    Bỗng dưng muốn khóc....

    ReplyDelete
  5. Anonymous10/17/2010

    hay quá và buồn quá

    ReplyDelete
  6. Đọc chuẩn bị cảm động vì buồn dâng lên ức thì đột nhiên về 1 cái như không ? Chẳng lý do lý trấu gì trọi. Đời có mô những chuyện trăng sao vậy trời ...
    Cô em họ tui, được 32 tuổi trời ra đi từ sáng sớm. Mệnh tròi khó cưỡng. Thương cho em tôi, chưa báo hiếu cho cha mẹ, chưa hưởng thụ CS trần gian được bao lâu, thương cho những người ở lại ... Tài hoa phận bạc. Chẳng biết cách ra đi nào là hơn cách nào.
    "Cách chia nào cũng đau lòng ...".

    ReplyDelete
  7. @LeHoang : Sao lại không có lý do, nhễ ???????

    ReplyDelete
  8. Anonymous10/17/2010

    "Đàn ông rong ruổi đường xa, đàn bà vạ vật ngồi canh cửa, đời phân công vậy mà..."

    Làm phụ nữ chi khổ vậy trời !
    Có điều làm phụ nữ giống như "sầu riêng" thì "quá ghiền" luôn !

    ReplyDelete
  9. trời ơi mừng quá, may mà thằng Võ không chết thiệt....

    ReplyDelete
  10. @ Ngay Khong Ten : chời ơi mừng quá, may mà có người nhận ra :)
    Nhưng người chị thì chết thiệt đó.

    ReplyDelete
  11. Rứa mới nói, chết thiệt có ba, có má ... có nhắm được mắt đâu ? Chết giả có chị. 13 & 11 . 11 thì đi đâu hả trời ? Nếu còn tập 2 thì tui chờ, còn kết như dzậy theo tui là hông có được. Dã man với người đọc quá !

    ReplyDelete
  12. Anonymous10/17/2010

    Nói thiệt nghen, tui thấy hay nhứt là khúc: Chỉ biết chị phải về sụp xuống trước bàn thờ, để thưa: Đó, ba má thấy chưa, con đã nói là thằng Võ đi chơi mà...
    Vậy mới là con gái, lúc nào cũng biết sợ ba má dù ba má có đi xa, và lúc nào cũng mong thằng em ham chơi của mình về nhà, mà quên mất tiêu là phải giận nó biết bao nhiêu.
    Chuyện gia đình là phải vậy, thương yêu cho tới cùng. Cảm ơn Tư nhiều.

    ReplyDelete
  13. @Le Hoang : Tuy nhiên, truyện đã hết rồi :-)

    ReplyDelete
  14. Anonymous10/18/2010

    Đọc xong tự dưng thương người phụ nữ quê mình quá chừng, không biết tới khi nào họ mới sống được như cuộc sống phụ nữ ở phương tây

    ReplyDelete
  15. Trời sao bạn Tư có thể viết ra những câu chuyện buồn như vậy!!!

    ReplyDelete
  16. Đi xa, đọc truyện chị Tư, sao mà nhớ cái sàn lãn quê mình quá.

    ReplyDelete
  17. Ynguyen10/18/2010

    Hú vía! Chị Hai ko còn phải sống trong dằng vặt cả đời. Thằng Võ đi chơi kiểu gì ác thiệt!

    ReplyDelete
  18. @ chị Tư: mấy năm trời thằng Võ bỏ đi là bấy nhiêu năm người chị chết, nhưng mà bây giờ Võ trở về, người chị cũng như được sống lại mà chị ^^

    ReplyDelete
  19. Anonymous10/19/2010

    @Chị Tư: Em có cảm giác như hoa nở vậy, một buổi đêm dài, dài đến...17 năm, nhưng trời sáng thì nụ đã thành hoa đẹp rực rỡ rồi :D.

    ReplyDelete
  20. Chị. E laikit một cái hén.

    ReplyDelete
  21. Thương c. Hai. Đã chết một quảng đời. Phút cuối được trả lại sự thanh thản nhưng...đau điếng lòng

    ReplyDelete
  22. Tu viet chuyen nay hay lam, rat buon nhung theo toi thi rat that. Than phan con gai trong nha, nhat la nha que VN thi bao gio cung bi thiet thoi.

    ReplyDelete
  23. Anonymous10/19/2010

    buon qua

    ReplyDelete
  24. Anonymous10/19/2010

    nhung rat hay ,xuc dong qua.

    ReplyDelete
  25. hanhvan10/19/2010

    hôm nay 20/10, đọc lại bài này một lần nữa, muốn khóc...

    ReplyDelete
  26. nguyen thi thanh10/20/2010

    troi oi cai chuyen nay sao giong chuyen nha tui de vay ta,,chi khac chut xiu thoi..Tui 8 tuoi, dua em4 tuoi, mot buoi sang mo suong tui thay em tui mac quan den thun len gan toi dua goi, ao may kieu pijama cu co soc mau tim đi khuat sao khuc quanh c\bo dua truoc nha..Toi trua tui thay ca nha nhon nhao di tim trong khap xom, chi hai tui nhay xuong mo` khap may con muong quanh nha,,tui di lang thang mot minh, hoang mang, ray rut..dau xot..ko dien ta duco het cma giac luc do. Nhung rat may la buoi chieu hom do khoang hon 4 gio,,chi 4 tui de dan duco em tui mat mui tem lem, van con thut thit khoc vi dilac qua tan xa ben ve nha...hu hon hu via..Chi Tu viet trueyn nay cam dong qua, da dien ta duoc rat chinh xac doi song va tam trang cua nguoi dan miet vuon,,au do cung la net van hoa chung cua vung dat ay.

    ReplyDelete
  27. Ko liên quan tới mộ gió mà tới cánh đồng bất tận. Thấy cô Tư cười tươi rói trên Vnexpress sáng nay nè. HN lạnh không cô Tư?

    ReplyDelete
  28. Thằng Võ đi, chị nó chết mà không muốn mình được chôn. Đến khi thằng Võ về, chị nó muốn được vùi xuống sâu 3 tấc đất cho rồi.

    ReplyDelete
  29. Anonymous10/21/2010

    Khen "sầu riêng" thì bằng thừa ! Nhưng mà hay quá vì nó chạm được tới thân phận của số đông phụ nữ VN mình. Thú thiệt không biết bao lần tui cứ hỏi sao trời bất công với phụ nữ quá vậy !
    Ko biết hôm nay "sầu riêng" về chưa hén ! Thấy "sầu riêng" đứng gần mấy "chân dài" nhưng với tui "sầu riêng" tuyệt vời nhất !

    ReplyDelete
  30. Anonymous10/22/2010

    Tôi chỉ thấy một cô Tư mộc mạc ngồi đó,đứng đó.Những người chung quanh là ai trong mấy tấm hình trên báo ? sao tôi không thấy họ !?

    ReplyDelete
  31. trời ơi khóc "ướt nhẹp" mắt hết rồi đây, hic ... cái thằng quỷ thiệt, biết bao đau đớn, dằng vặt, day dứt của bậc làm cha mẹ, biết bao tủi hổ, day dứt của thân phận làm chị... nói chung là truyện kết cục có hậu nhưng buồn nhiều quá, miền Tây đáng yêu quá, em tự hào vì mình cũng là con gái Bến Tre, nào chị Tư về em tặng chị Tư mấy bịt kẹo dừa ăn lấy thảo hen chị, em nấu ăn ngon lém chị về bến Tre em sẽ nấu cho chị canh Chua bông điên điển nấu cá linh ngen chị , hix thèm quá, thành phố này hẻm có món đó..

    ReplyDelete
  32. Cũng còn chút nhơn hậu là thằng em nó về, không thì chị nó sẽ còn tội nữa...

    Không lẽ miền Tây mình phụ nữ sinh ra đã là tội? Phải thay đổi thôi, đàn ông!

    Đọc mấy truyện về miền Tây buồn man mác như dzầy dẫu buồn thúi ruột nhưng thấy hay, thấy khoái nên vẫn đọc, vẫn ghiền như ghiền mứt dừa mẹ làm hì hì :D

    ReplyDelete
  33. Anonymous10/24/2010

    Chủ nhà đi LHP chưa về... bạn bè tới thăm quá chừng đông mà hông ai típ...

    ReplyDelete
  34. Hoai Phan10/25/2010

    Chị, Cánh đồng bất tận phim thế nào? em đang nôn nóng để xem quá, thấy chi cừơi tươi trên mạng cạnh mấy người đẹp, vui gì đâu
    Mê chị lắm, một em ở Phan Thiết.

    ReplyDelete
  35. Chị sẽ sống lại. Như ngọn cỏ nát nhừ sau đau đớn sẽ hồi sinh.

    ReplyDelete
  36. Ngày xưa tôi rất mê văn chương những bây giờ có lẽ ngọn lửa đó đã tắt. Những gì chúng ta đang viết ra đây cũng là ảo ảnh,là hư vô mà thôi. Ai cho ta một thời thương nhớ, bây giờ còn đâu, tất cả đã phôi pha, tất cả chỉ còn là kỷ niệm. Chỉ mong rằng mười năm nữa tôi vẫn còn đến một Nguyễn Ngọc Tư của Cánh đồng bất tận.

    ReplyDelete
  37. Mong một ngày được gặp chị Tư.

    ReplyDelete
  38. Dù sao tôi cũng mong chị tư sáng tác những câu chuyện phản ánh hiện thực cuộc sống. Đừng hư cấu quá. Như Banzac đã nói : nhà văn là người thư ký trung thành của thời đại.

    ReplyDelete
  39. Anonymous11/10/2010

    Buồn quá đi. Em cũng là chị 'hai' người người con gái ở đây, hên là thằng em trai ko bị gì, nhưng mà cái tâm trạng đó y chang như của mình.

    ReplyDelete
  40. kết quả vẫn làm tui hụt hẫng

    ReplyDelete
  41. Anonymous11/12/2010

    Khóc,nghẹn,thấy đắng cuống họng..ray rứt...muốn viết nhiều hơn nhưng viết ra rồi xoá hết..thấy chữ nhiều lại không nói được những gì lòng cảm nhận..Buồn,dù rằng người đã trở về nhưng thời gian đã lấy đi nhiều thương yêu của đời sống...

    ReplyDelete
  42. Sao mà văn chị nó cứ buồn miên man thế này, những ngày vui có tới thì cũng đã trải qua những ngày buồn rất dài, đằng đẵng.
    Cách chị dùng từ, làm cho em thấy hình như chị không bao giờ bị cạn kiệt ngôn từ. Trong khi mỗi lần em viết thì lâu lâu lại loay hoay.
    Thương những gì chị viết, chị làm em yêu Nam bộ qua mỗi ngày.

    ReplyDelete
  43. bài hay, đọc lần thứ 8 rồi mà cũng vẫn còn muốn đọc,...

    ReplyDelete
  44. Minh Tu10/08/2011

    chị Tư ơi, thế thì thằng Võ nó đi đâu nhỉ? Và Võ có cái cảm giác gì trước, trong và sau khi đi về, và khi gặp chị của nó vậy chị?

    ReplyDelete